انتقادی

آقای نماینده توجه کنید

یکم: "مجلس در رأس همه امور واقع است" (تهران، حسینیه جماران، صبح ۶ آذر ۱۳۶۱)

این جمله‌ای است که امام راحل رضوان‌الله علیه در آن تاریخ بیان کردند و تقریباً خیلی‌ها آن را حفظ هستند.

اما آیا ایشان تنها درباره مجلس شورای اسلامی چنین عقیده‌ای داشته‌اند؟

بررسی‌ها می‌گوید امام خمینی در موارد دیگری هم این جمله را به‌کاربرده‌اند ولی بیشتر مردم آن را با نام مجلس می‌شناسند.

این موارد را بخوانید:

1. یک قضیه، تثبیت جمهوری اسلامی و قضیه قانون جدید اساسی است و قضیه مجلس شورا که این‌ها در رأس مسائل واقع‌شده. (۹ فروردین ۱۳۵۸، در جمع مردم قم و لزوم رأی به جمهوری اسلامی)
2. باید تأکید کنم که ما یک مطلب حتمی داشتیم که دشمن‌های خودمان را عقب بزنیم و آن‌ها را از مملکت بیرون کنیم و موانع را مرتفع کنیم؛ که الحمد للَّه شده است؛ و اگر هم مانده است، یک ریشه‌های گندیده‌ای هست؛ و یک مطالبی داریم که در مقام سازندگی کشور است. در رأس همه قضیه قانون اساسی است. (۲۶ خرداد ۱۳۵۸، در جمع مردم)
3. فرهنگ هم از امور مهمی است که در رأس امور تقریباً واقع‌شده است. (۱۵ دی ۱۳۵۸، در جمع بانوان فرهنگی گیلان)
4. در رأس همه امور قضیه وحدتی است که باید بین همه نیروها و همه ملت باشد. (۱ فروردین ۱۳۶۰، در جمع فرماندهان نیروهای مسلح)
5. اساس ادامه یک پیروزی و ادامه یک انقلاب در یک امری است که به نظر می‌آید در رأس امور واقع است. (صبح ۱۹ بهمن ۱۳۶۰، در جمع مسئولان و اعضای قوای مقننه و مجریه)
6. مسئله کشاورزی در کشور ما در رأس امور است. (صبح ۱۳ آذر ۱۳۶۱، در جمع اعضای شورای مرکزی جهاد سازندگی)
7. الآن ما کارمان آنی که در رأس امور است همه می‌دانید که الآن جنگ است. اگر این حل شود مسائل دیگر چیزی نیستند، حل می‌شوند ان شاء اللَّه. (صبح ۴ بهمن ۱۳۶۱، در جمع نمایندگان مجلس شورا)
8. یک مسئله که در رأس همه امور است مسئله معنویات است. ما باید کوشش کنیم که معنویات را در بین این ملت عزیز و در بین مسلمین پیاده کنیم. (۱ فروردین ۱۳۶۲، در جمع مسئولان نظام جمهوری اسلامی)
9. آقایان باید با سفارش به مردم و نسل‌های آینده به این مسئله اهمیت بدهند که نماز جمعه در رأس همه امور است. (صبح ۴ آبان ۱۳۶۲، در جمع ائمه جمعه مراکز استان‌ها)
10. آن چیزی که من توصیه می‌کنم به همه اهل علم و به همه آقایان، به همه دانشمندان اینکه دنبال این بروید که معارف اسلامی را در بین مردم تقویت کنید که رأس امور این معارف اسلامی است و اگر او درست بشود همه کارها درست می‌شود. (صبح ۱۱ تیر ۱۳۶۶، در جمع اعضای مجلس خبرگان)

دوم: اسفندماه ۱۳۹۴، آیت‌الله خامنه‌ای در دیدار با مردم آذربایجان شرقی ضمن تأیید سخن امام خمینی درباره اهمیت مجلس توضیح می‌دهند که معنای در رأس امور بودن این نیست که مجلس یا نماینده در امور اجرایی نقش دارد بلکه این نهاد تنها تعیین‌کننده مسیر است و ریل‌گذاری را بر عهده دارد. به اعتقاد ایشان اهمیت مجلس خبرگان از شورای اسلامی هم بالاتر است چون مسئول تعیین رهبری است.

سوم: سخنان محمدرضا صباغیان _نماینده حوزه انتخابیه مهریز_ در قالب تذکر آئین‌نامه‌ای (۲۸ آبان ۹۹) و تأکید بر این‌که مجلس نه‌تنها در رأس امور بلکه در پایینِ امور هم قرار ندارد ناشی از ضعف توجه وی به اصل مسئله است.

اشتباه محمدرضا صباغیان این است که با استناد به جمله امام خمینی تصور می‌کند مجلس همه‌کاره کشور است درحالی‌که اگر او نگاهی به مجموعه بیانات امام بیندازد خواهد دید که این جمله درجاهای دیگری نیز تکرار شده؛ بنابراین اگر مثلاً امام راحل مسئله کشاورزی را در رأس امور می‌داند معنایش آن نیست که کشاورزها بیل و کلنگ بردارند و بگویند چون امام چنین گفته پس ما باید درباره همه‌چیز در کشور تصمیم بگیریم و می‌خواهیم در کوچه و خیابان هم جو و گندم بکاریم، بلکه باید این سخن امام در چهارچوب خودش تفسیر و تبیین شود

چهارم: بهتر است جناب صباغیان قبل از این‌که رهبری را نشانه بگیرد تا حق مجلس را استیفا کند، به سخنان پیشین ایشان مراجعه کند و تفسیر جمله امام را از زبان آیت‌الله خامنه‌ای بشوند.

این رویه غلط است که هر جا احساس کردیم به مشکل برخورده‌ایم فوراً از رهبر مایه بگذاریم و شکوائیه صادر کنیم.

پنجم: سی‌ام خرداد ۱۳۹۷، رهبر فرزانه انقلاب در دیدار با نمایندگان مجلس ضمن تأکید بر این نکته که باید مجلس مظهر عزّت ملّی و اقتدار و استحکام نظام باشد؛ گفتند که امام مجلس را عصاره‌ی فضایل ملّت می‌دانست و البته هر خصلتی فضیلت محسوب نمی‌شود؛ بنابراین وقتی می‌گوییم مجلس بایستی عصاره فضایل ملّت باشد یعنی نباید نماد تردید، خودکم‌بینی، یأس و نومیدی یا عدم اعتنا و عدم مبالات به مسائل کشور باشد؛ و مجلس نباید نشان بدهد که درباره ظرفیت‌ها و توانایی‌های ملّی مأیوس است.

ششم: نگاه محمدرضا صباغیان به جایگاه مجلس اگرچه در برخی موارد قابل‌تأمل است و باید هرآن چه شأن مجلس را پایین می‌آورد اصلاح شود ولی نوعی آرمان‌گرایی غیراصولی محسوب می‌شود که برای رسیدن به هدف مبدأ را از بین می‌برد. بدتر آن‌که به‌جای فهم دقیق و کلان جایگاه مجلس بر اساس اندیشه رهبر فقید و راهبر حاضر، اصلاح وضع موجود را به رهبر نظام حواله می‌دهد و خواسته یا ناخواسته به مردم چنین القاء می‌کند که اگر مجلس در رأس امور نیست_بخوانید همه‌کاره مملکت نیست_ مقصر اصلی آن شخص رهبر است و این خطایی نابخشودنی است.

هفتم: به نظر می‌رسد که قرار گرفتن در معرض رأی مردم و تلاش برای رسیدن به صندلی سبز با تکرار پی‌درپی این گزاره که مجلس در رأس امور نیست و بی‌ارزش است چندان همخوانی ندارد و ممکن است به بازی سیاسی تعبیر شود.

 

محمد هادی سمتی